Лев и мышь
текст на хинди
एक बार की बात है जब एक शेर जंगल में सो रहा था उस समय एक चूहा उसके शरीर में उछल कूद करने लगा अपने मनोरंजन के लिए। इससे शेर की नींद ख़राब हो गयी और वो उठ गया साथ में गुस्सा भी हो गया।
Транскрипция
ēk bār kī bāt hai jab ēk śēr jaṅgal mēṅ sō rahā thā us samay ēk cūhā uskē śarīr mēṅ uchal kūd karnē lagā apnē manōran̄jan kē li’ē| issē śēr kī nīnd ḵẖarāb hō gayī aur vō uṭh gayā sāth mēṅ gus’sā bhī hō gayā.
эк бар ки бат хэй джаб эк шэр джа́нгл мэ со раха́ тха ус сама́й эк чуха́ уске́ шари́р мэ учха́л куд карне́ лага́ апнэ́ мано́ранджан ке ли́е. иссэ́ шэр ки нинд кхара́б хо гаи́ ор во утх гая сатх мэ гусса́ бхи хо гая́.
Словарный запас
एक बार की बात – ēk bār kī bāt – однажды
जब – jab – когда (вопросительная форма – कब)
एक ēk – один, одна
शेर (м) – śēr – лев
जंगल (м) – jaṅgal – лес
में – mēṅ – в
सो रहा था – sō rahā thā – спал
उस समय – us samay – это время
चूहा (ж) – cūhā – мышь, крыса
उसके शरीर में – uskē śarīr mēṅ – на его теле
उसके – usakē – его
शरीर (м) – śarīr – тело
में – mēṅ – здесь данный послелог, обозначает место, в пределах которого происходит действие, для русского языка логично значение “на”.
उछल-कूद – uchal-kūd – резвиться, прыгать
करने लगा – karnē lagā – начал (+ делать)
अपने – apnē – свой
मनोरंजन (м) – manōrn̄jan – развлечение, веселье, забава
के लिए – kē li’ē – для, ради
इससे – issē – из-за (от) этого
शेर की नींद – śēr kī nīnd – сон льва
नींद (ж) – nīnd – сон
ख़राब हो गयी – ḵharāb hō gayī – нарушилась, испортилась
और – aur – и
वो – vō – он, она
उठ गया – uṭh gayā – встал, поднялся, проснулся
साथ में – sāth mēṅ – при этом, вместе с тем
गुस्सा – gus’sā – сердитый – гневный
भी – bhī – даже, тоже
हो गया – hō gayā – стал, сделался
वही शेर ने पकड़ लिया और उसकी खाने जा रहा था । तब चूहे ने शेर से उसे विनती करने की उसे आजाद कर दें । वो उसे कसम देता है की कभी यदि उसकी जरुरत पड़े तब वो जरुर से शेर की मदद के लिए आएगा । चूहे की इस साहसिकता को देखकर शेर बहुत हँसा और उसे जाने दिया।
Транскрипция
vahī śēr nē pakaṛ liyā aur uskī khānē jā rahā thā। tab cūhē nē śēr sē usē vinatī karnē kī usē ājād kar dē। vō usē kasam dētā hai kī kabhī yadi uskī jarurat paṛē tab vō jarur sē śēr kī madad kē li’ē ā’ēgā। cūhē kī is sāhasiktā kō dēkhakar śēr bahut hãsā aur usē jānē diyā।
вахи́ шер нэ пака́р лия́ ор уски́ кхане́ джа раха́ тха। таб чу́хе нэ шер сэ усэ́ винати́ карнэ́ ки а́джад кар дэ। во усэ́ каса́м дэ́та хей ки кабхи́ я́ди уски́ джарура́т парэ́ таб во джару́р сэ шер ки мада́д ке лие́ а́ега। чу́хе ки ис са́хсикта ко де́кхкар шер баху́т хаса́ ор усэ́ джа́нэ дия́।
Словарный запас
वही – vahī – тут же
ने – nē – послелог эргативного падежа обозначающий деятеля завершившего действие, с местоимениями пишется слитно
पकड़ लिया – pakaṛ liyā – поймал, схватил
उसकी – uskī – её
खाने – khānē – съесть
जा रहा था – jā rahā thā – собирался
तब – tab – тогда
शेर से – śēr sē – от льва, здесь “лев” стоит в отложительном падеже, и послелог “से” имеет значение – от, из
विनती करी की उसे – vinatī karī kī usē – умоляла, просила его
आजाद कर दें – ājād kar dēṁ – освободить
उसे – usē – ему
कसम देता है – kasam dētā hai – поклялся
की – kī – что (здесь послелог की используется в качестве связи двух частей предложения, можно перевести, как “что”)
कभी यदि – kabhī yadi – если когда-нибудь
जरुरत पड़े – jarurat paṛē – понадобится
जरुर से – jarur sē – конечно, обязательно
शेर की मदद के लिए – śēr kī madad kē li’ē – помощь льву
आएगा – ā’ēgā – придёт
इस – is – этот, эта
साहसिकता – sāhsiktā – смелость, авантюризм
को – kō – послелог придающий слову (после которого он стоит) свойство винительного или дательного падежа
देखकर – dēkhakar – видя
बहुत – bahut – очень, много
हँसा – hãsā – рассмеялся
जाने दिया – jānē diyā – отпустил
कुछ महीनों के बाद एक दिन, कुछ शिकारी जंगल में शिकार करने आये । शिकारियों ने शेर को अपने जाल में। यही शेर को शिकारियों ने एक पेड़ से बांध दिया। ऐसे में परेशान शेर खुदको छुड़ाने का बहुत प्रयत्न किया। लेकिन कुछ कर न सका। ऐसे में वो जोर से दहाड़ने लगा।
Транскрипция
kuch mahīnōṁ kē bād ēk din, kuch śikārī jaṅgal mēṁ śikār karnē āyē। śikāriyōṁ nē śēr kō apnē jāl mēṁ। yahī śēr kō śikāriyōṁ nē ēk pēṛ sē bāndh diyā। aisē mēṁ parēśān śēr khudkō chuṛānē kā bahut prayatn kiyā। lēkin kuch kar na sakā। aisē mēṁ vō jōr sē dahāṛnē lagā।
кучх махи́нон ке бад эк дин, кучх шика́ри джа́нгал мэ шика́р карнэ́ айе́। шика́рийон нэ шер ко апнэ́ джал мэ। яхи́ шер ко шика́рийон нэ эк пер сэ бандх дия́। а́исэ мэ пареша́н шер кхудко́ чхура́не ка баху́т прая́нтэ кия́। леки́н кучх кар на сака́। а́исе мэ во джор сэ даха́рне лага́।
Словарный запас
कुछ महीनों के बाद – kuch mahīnōṁ kē bād – несколько месяцев спустя
एक दिन – ēk din – однажды
कुछ – kuch – несколько
शिकारी – śikārī – охотник
शिकार करने आये – śikār karnē āyē – пришли охотиться
जाल – jāl – сеть
फंसा लिया – phansā liyā – поймал (в ловушку)
यहीं – yahīṁ – здесь же
पेड़ – pēṛ – дерево
बांध दिया – bāndha diyā – привязал, связал
ऐसे में – aisē mēṁ – в таком
परेशान – parēśān – расстроенный, обеспокоенный
खुदको – khudkō – себя
छुड़ाने का – chuṛānē kā – освободить
प्रयत्न किया – prayatn kiyā – пытался, пробовал
लेकिन – lēkin – но
कुछ कर न सका – kuch kar na sakā – ничего не мог сделать
ऐसे में – aisē mēṁ – поэтому, в этом случае
जोर से – jōr sē – громко
दहाड़ने लगा – dahāṛnē lagā – зарычал, взревел
शेर की दहाड़ बहुत दूर तक सुनाई देने लगी। वहीँ पास के रास्ते से चूहा गुजर रहा था और जब उसने शेर की दहाड़ सुनी तब उसे आभास हुआ की शेर तकलीफ में है। जैसे ही चूहा शेर के पास पहुंचा वो तुरंत अपनी पैनी दांतों से जाल को कुतरने लगा और जिससे शेर कुछ देर में आजाद भी हो गया और उसने चूहे को धन्यवाद दी. बाद में दोनों साथ जंगल की और चले गए।
Транскрипция
śēr kī dahāṛ bahut dūr tak sunā’ī dēnē lagī। vahī pās kē rāstē sē cūhā gujar rahā thā। jab usnē śēr kī dahāṛ sunī tab usē ābhās hu’ā kī śēr takalīph mēṅ hai। jaisē hī cūhā śēr kē pās pahun̄cā vō turant apnī pai nī dāntōṅ sē jāl kō kutarnē lagā। jissē śēr kuch dēr mēṅ ājād bhī hō gayā। usnē cūhē kō dhan’yavād dī। bād mēṅ dōnōṅ sāth jaṅgal kī aur calē ga’ē।
шер ки дахар бахут дур так сунаи дене лаги। вахи пас ке расте сэ чуха гуджар раха тха। джаб уснэ шер ки дахар суни таб усэ абхаса хуа кис шер такалипх мэ хей। ждаисе хи чуха шер ке пас пахунча во турант апни паи ни дантон сэ джал ко кутарнэ лага। джиссе шер кучх дер мэ аджад бхи хо гая। уснэ чухе ко дханьявд ди। бад мэ донон сатх джангал ки ор чале гае।
Словарный запас
शेर की दहाड़ – śēr kī dahāṛ – рёв льва (или львиный рёв)
दहाड़ (ж) – dahāṛ – рёв, рык
बहुत दूर तक – bahut dūr tak – повсюду
सुनाई देने लगी – sunā’ī dēnē lagī – стал слышен
पास के – pās kē- рядом, поблизости, неподалёку
रास्ते से – rāstē sē – по дороге
गुजर रहा था – gujar rahā thā – проходил мимо
सुनी – sunī – услышала
तब – tab – тогда
आभास हुआ – ābhās hu’ā – осознал
तकलीफ (ж) – takalīph – беда, сложность
जैसे ही – jaisē hī – как только
के पास – kē pās – рядом с
पहुंचा – pahun̄cā – оказался, достиг
तुरंत – turant – сразу же, немедленно
पैनी दांतों से – painī dāntōṁ sē – острыми зубами
जाल को कुतरने लगा – jāl kō kutarnē lagā – начал грызть сеть
जिससे – jissē – благодаря чему
कुछ देर में – kuch dēr mēṁ – через некоторое время
आजाद हो गया – ājād bhī hō gayā – освободился
dhan’yavād dī – дханьявд ди – поблагодарил
बाद में bād mēṁ – потом, после, позже
दोनों – dōnōṁ – оба, вдвоем
चले गए – calē ga’ē – ушел